Торбаева Әселхан Тұрғанбекқызы. 1991 жыл 11 наурызда Өзбекстан Республикасы Жизах обылысы Гагарин қаласында дүниеге келген. Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды Мемлекеттік Университетінің 2 курс студенті.
***
Миымды торлап өрмекші
Не күйге түстім көмескі
Бұлқанда талқан қүй кешем
Санамда таңба көп ескі
***
Қолдарыма тиіп кетсе қолдары
Жүрек шіркін тітіркеніп қалады-ай,
Бақыт емес басымдағы сор бағы
Ол өзгемен кетіп бүгін барады-ай
***
Ата-ана арманы бала екен
Ол баланы өсіру арман екен
Ұл -ұяға қыз-қияға қонып жатса
Ата-ана арманы барма екен
***
Періштем,
үнсіз кетін неліктен
Жауап берші үндемей тұрмастан
Білем көңілін қалды қапаланып,
Менде кетім, сенде кетін алысқа
Екеуіміздің жолымыз екі айрылып
Жоқ болып кеттік тартыста.
***
Махаббатым қайдасын
Әлі өзіме жұмбақ жан
Әлде пері аймысын
Қолым жетпес қол созсам
Алып кетші сен мені
Жалғыздықтан жалықтым
***
Қолыңды бер бағым боласыңба
Әлде өземен кете барасыңба
Менің пәк махаббатым өзің болып
Шың сүйсен мені бір күн аласыңба
***
Мен сені жек көремін…
ал енді жоқ кергін!
Жырым мен кектенемін
жолама кет дер едім.
***
Өткенді ұмыту оңай саған…
сол баққа жиі барып сені еске алам,
әтең-ай, күзгі бақтың жапырағы
Мен үшін бұрыңғыдай ән айтпаған.
Сылқым күз куә болды көз жасыма,
шағала алып ұшты көл басына
арманға қанат бітіп қалықтаған
Толқындар күбірлейді сел басыла.
Жылап ал жүрегіне жүк артпастан?!
жеңіл тартып қаласын мұнаймастан
жапырақ әлсін түсті қу ағаштан,
Жүрегім жылай берді күле алмастан.
Осындай жылауық ем мен бір түрлі…
Жүректе не бір сырлар? не күй тыңды?
Қойшы бәріне де, қол сілтедім!
сен мені көрмегенсің бұйым құрлы.
МЕН СЕНІ ҚЫЗҒАНАМ
Мен сені қызғанам,
анау ұшқан құстанда?!
Жүрегім құрғыр сыздаған
қолымды әлсін қысқанда.
Қызғаныш деген алау от,
өртеніп кетпе шоғына?!
сүю дегенім ғаламат,
сезіне білген адамға…
Қызғанам сені қыздардан…
қызбаға толы дүнием,
жылапта сенен мұздағам
күліпте тағы жымиям.
Жаным тек сені қалағам,
басқаның жоқ қой керегі
ұрланып саған қарағам
ұнатамын ғой желеуі.
***
Сезімге беріліп сергелден,
сезіну азап өткенді!
самал жел есіп түрленген
сарғайып тосып күткенмін.
Сағыныш деген аралдын,
сағатты тоқтап қалғанба?!
саябырсыған көп арман
сарылтып күтпес тағыда… 05.09.13
ШӨЛМЕК
Отырсын ішіп мәз болып,
Картаға тігіп үйінді.
Көшеде өтті жаз қонып,
Тепсініп қояды бұйымды.
Еңдігі күнін не болмақ?!
Сұмырай азған заманда:
Маңдайға біткен не сор бақ?
Қатында бала жоқ онда.
Өмірін өзі күйреткен,
Жерідім ондай ластықтан!
Араққа өзің билеткен,
Күнаһар өтті жастықпен.
Құшақтап алып шөлмегін,
Бақыттым менің осы деп…
Олардан артық шенгелім,
хауанға болар азық-жем.
Наданға толы бұл қоғам,
Дананы қайдан таппақпыз?!
Дүниеге келген әр адам
Күресу керек жатпастан! 02.09.13
***
Мақсатқа жету керек ұмтылғансың
Біліммен шарықтайды мәртебенде
Ерігіп бос жүретін ұл тумасың
Уақытты бағалайық ерте күнде
Жастықтың отты маздап жанған жалын
Ізденіп білім алғын босқа жүрмей
Тіліне ерік беріп қойса жағын
Жан-жағын қара түнек соны білгей
АУЫЛДАҒЫ АҚ ҚАР
Дала қандай әдемі ақ қарға малынған
Бүршасынан түтіндер шығып жатыр ауылдан
Бала байғұс безектеп шана сүйреп мәз болып
Екі бетті қызарған жүгіреді алыстан
Барып едім қыдырып ауылымды сағынып
Ағаштарда ақ қардан сырға таққан тағынып
Жауып жатты тынбастан қар қалын ауылда
Гүрс-гүрс аяқ, ақ қардан әрен шығар бағынып
НАҒАШЫМ
Ақ сүт берген анашымды силай білген нағашым
Туған күнді еске алып алтын таққан нағашым
Қыз қыдыр деп көңілін таба білген нағашым
Әр айсайын бауырым деп хабар алған нағашым
Көз кеткенде көңілін таба білген нағашым
Ұл-қызының қызығын көре бергін нағашым
Жиендермен жиен шарды іздей білген нағашым
Жүзге келіп ғасыр той жасап бергін нағашым
ТУҒАН ӨЛКЕМ
Көк бөріден тараған,
ұлы менің қазағым
Көкіректен жыр толғау,
тебіреніп жазамын
Мен Қазақпын қайратты,
еркін елмін тазамын,
Жүрегімнің қатпарын,
шырмаланған азап мұн
Қазағым-ай, не өтпеді!
айта берсем басынан
Қиын қыстау күндерді,
өткердің сен бас аман
Жоңғарларды теңселтің,
құмырсқадай қаптаған
Ерлеріме мың алғыс,
айдар балта саптаған
Жазымыштан озымыш,
барма сірә жалғаннан
Аштық жылы, қаралы,
көп адамды ұрлаған
Талай ана айрылды,
ұрпағынан зарлаған
Жан түршігер мұнды-азап
ел қайғысын жырласам
Желтоқсаның ызғары,
олда барғой басында
Қазағымның басшысы!
Колбин болмақ масқара
Намыстарын қорлатпай,
қайсырлығын асырған
Мен жастарға сенемін!
Желтоқсаншыл батырға
Ауырмашы жүрегім,
өткенді ойлап қайтесің
Өткеніңді сарала,
ойды толғап байқасын
Тәуелсіз ел аталды!
Менің Қазақстаным!
Туған жерім, туған өлкем
мәңгіліке жайқалсың 26.08.13
ҚАЗАНАМА
Бір тұптен өсіп шыққан төрт бұтақ ек
Үш бұтағы ерте сынып кетті
Артарыңда ұл-қыздары қалды ғой деп
Өзімді жұбатамын жылаумен тек
Өз бауырың өзіңе қымбат екен
Көңілімді ренжітпей таба білген
Қартайғанда анама қиын болды-ау
Бауыр еті баласына қайғы жеген.
ТАППАҚ
Абай туды Семейде
Қасиетті мекен төрінде
Қаншама ақын шықты екен
Семей деген өңірден
Абай данам өскен жер
Тар құрсақтан түскен жер
Тектілердің ошағы
Айналайын Семейден
ҒИБРАТНАМА
Түкте ұқпадым түсініксіз бірдене
Азап тағдыр өгезегімен енгенбе?!
Жалмап барады, санамды сансыз ой
Тұп қазығы қайда екен көрдеме?!
Санасыз деп елірмепін көптіде
Көптен шыққан ақын надан ептіде
Беу дүние қызыл-жасыл базарсын
Тартпай қоймас бала туса негізге
Өлшеулі екен бәріде жалғанда
Адамзатта өтер екен арманда!
Бәрі өткінші бәріде қас-қағым
Қанағат ет жоқ нәрсеге алданба
Құсын ұшып кетсе егер басынан
Жаман адам сөз басынан асырған
Өмір жалған өтер екен бескүндік
Тәубене кел өткеннен соң жасыман 14.08.13
***
Бәріде, өтірікші көрсеқызар
Бетіне күліп айтып өте шығар
Сыртынан ту шіркін не демейді
Аузына ерік беріп өсек айтар
Жағымпаздар қаскөйлер толып жатыр
Бұл заманда біздерден өтер ақыр
Біреулердің асырған айласы бар
Тағдырына бал ашып қайда асығар 12.08.13
***
Өз анамдай болмаса қайтеміз
Ана орнына ана боп жүр байқаңыз
Өгей ана, жетім бала көбейіп
Тамыры жоқ шала жанған жанқамыз
Жетіскенен жүр дейсінбе есікте
Отырып қалған қазағымда қанша қыз
Есік көрмей бесік көрмей шерлі боп
Шарана боп тасталды екен қанша ұл-қыз
Оны елейтін әкеме? әлде анамыз?
Балам өсін адам болсын деп, бағамыз
Қарттайып келмей қалса шамаңыз
Қарттар үйіне жетектеген балаңыз
Оң балаға жүк болған ғой бір әке
Симайды екен екі-үш бөлме күркеге
Осындай да болады екен-ау, о тоба
Бауыр еті баласының қорлығын
Жылап-сықтап көз-жастыда басамыз
Айналайын ақылы бар адамдар
Өмір сыншы, жақсы жаманды бағамдар
Сын айтпаймын, сынамаймын ешкімді
Ата-анаға қарайтындай шаман бар 11.08.13
БІРҚАҚПАЙЛАР
Бәріде өткінші күндерін
Адамдар алдайды бір-бірін
Шындықтын жалауын көтерген
Шынайы махаббат жоқ бүгін
Біреуі қызығар байлыққа
Машина катежін болса астында
Сүйемін күйемін далбаса
Қыздарға қол жайған жігіттер
Табыла кеттеді айлықта
***
Мен сені неліктен жоғалтым
Қалқатай көздерін мұнды еді
Қабақтан қар жауып боратын
Болмашы сөздерге күйме еңді
Жап-жақсы өмірді қор етің
Түсінбеу ақырет өзіңді
Табалмай қойдым-ау бір-емін
Осымен доғарам сөзімді
ЕЛЕСПЕН КҮБІР
Жаным, жылама, жасымашы тек,
Тағдырдан қашып құтылам қайда
Жүрегім құрғыр құсадан өлмек
Жүректі қалай жұбатам ойда
Кете берші сен, көз жасты төкпей
Селдетіп жаңбыр күркіреп аспан
Өзіңнен сырып, сыртқа теппей
Дейсіңбе тағы кешіршірем көптей
Құлағыма естілді, күбірлеп даусың
Еселесің өртеп, ызыңдап желмен
Есімнен ауып адасып қалсың
Дейсіңбе әлде? жынданым кеудем
Сұранам тағы, жалынам күнде
Тыныштық сыйла санама мүлде
Қасымда тұрма аяқты құшып
Жіберші еңді, мен үшін күйме
Сен жоқсың бүгін кеткенсін жырап
Қол созым жерде тұрасын қарап
Қимайсыңба мені? қинайды елес
Елеспен күбір астасып кенет 11.08.13
Адасқан бір қызбен сырласқанымда іштегі мұнын жылап айтты, соны өлеңге түсірдім (автордан)
БАЛАДА
КЕШІР АНА
Жан анам кешірші, кешір күнім
Сақтаулы құлағымда есімде үнін
Кешір асыл анам, көп жылатым
Жастық шақта ессіз боп есіріпін
Кешірші жан анашым тірі болсан
Ұйден безіп кеткенімде күні қашан
Есімде әйтеуір түн жарымда
Әкем қуып жіберген есігімнен
Ана жаным мейрімді парасатым
Мені ұрғанда әкеме араша түстін
Тоғыз көтеріп қиналғанда
Өлімді мойнына алып бала таптын
Содан бері талай жылдар өтті білем
Көрмегенім қалмады азап мүлдем
Кешірші анашым өзіңе құлақ асам
Мұндай күйге түспеушімед балапанын
Тағдыр қатал сынады өртедіде
Өртелмеген не қалды, өр кеудемде
Тән сатылды жанымнын базары боп
Әрбір сәтім өтіп жатыр өкінуде
Кешірші қамқоршым ана жаным
Ақ сүтінді ақтай алмай тоналды арым
Көздерінен жас емес қан ағызған
Бейшара құлыныды кешір бәрін 3.08.13
СӘТПАЕВҚА АРНАУ
Сыр ашылмай кетеме деп жүректен
Қорқыныш бар жүрегімде дір еткен
Қазба байлық тоналды ғой шетелге
Бұрыңғылар ел қорғаған білекпен
Ал бүгінше, бейбіт заман арқасы
Ел-бірлігін, сақтай білген алқасы
Көк туынды желбіретіп әлемге
Қазақ атың, таныттығой патшасы
Жүрегімде мұным бар, тұмшаланған
Миым қарып барады ойпан-топан
Мақтаудан аспаймызда әріге біз
Осыншама намысызбыз ұран салған
Жерін сатып, баланда шетел асып
Тілінде шүлдірлеп барады тозып
Ақиқатың тұғыры қайда қалды?
Біреу мәз боп, біреулер жүрғой жасып
Жер астында шахтёрлар көміліп
Еңкейгенде бұғанасы бүгіліп
Қанша қазақ кетті екен шейіт боп
Қабырғасы әл қатпастан сөгіліп
Жанарымда тамшы боп тұнады арман
Бұл өмірде бізден өтер дүние жалған
Тәуелсіз қазағым-ай жасай берші
Тоңалып жатсаңдағы бұғауланбан
Топырағында дананың ізі қалған
Ол күндерде біздерге үзік арман
Елінің мақтанышын асырған ұл
Қазақтың бір туары Қаніш ағам
Имантайдың Қаніші құрған қала
Жыл сайын өсіп-өркен жайған қала
Никольский атыңдағы бұл бір мекен
Сәтпаевтің есімін алған қала
40-жылдық мерекенді тойламақсың
Ұлаң-асыр той жасап аймақ башың
Сәтпаевтай қаламды көрген кезде
Жанарыма жас алып ойланғанмын
Қазақта қазақша атау алмаған қаласы көп
Петропавл, Пабладар санасып көр
Ертіс-Қарағанды каналын қазып берген
Академік Сәтпаевтан ұрпағы тәлім алар
***
Тағдырына кінә артпашы аяулым
Көңіліне кірбін алма қаяу-мұн
Шың сүйіпін жүрегімді тілімдеп
Күннен-күнге дерт асқынып қарайдым
Сөйте тұра сені неге ойлаймын
Ой түбіне қармалып мен бойладым
Неге жаным алдап кетін жылатып
Сүйген жүрек кек алуға бармайтын
Иә, мен ақымақпын білемін
Жұрт секілді ойнап күлу не теңім
Әкі әлемнен өз орнымды табалмай
Адасқандар санатында күй кештім. 30.06.13
***
Ғажабым едің, азабым болдың
Шың сүйген екем мазағын болдым
Жүректе қайғы мұңлы зарым бар
Не жаздым сізге, не жаздым күнім
Қайғырам бүгін көзіме жас ап
Өтірік сөзге сеніпін аздап
Сүйемін деген сөздерін қайда
Жүректе сезім жанады маздап
Ұмытам сені қалай жаным-ау,
Көнемін тағдыр не жазса басқа
Сенбеспін еңді ер азаматқа
Кездескендері алдайды мені
Шынайы сүйер адам қайда екен Алла
Жолығар мекен кеудемде жан барда 25.06.13
***
Күйіп денем, отша маздап өртенем,
Мазасыз түндер жаныма қайғы көмкерген
Құлағымнан кетпей де қойды саф күлкін
Өзіңмен өткен сәттерді, жаным бақ көрем
Миымда менің, шіріп барады түгімен
Бейбаққа ұқсап өмірде сенсіз түнілем
Жарық әлемнің салттанты өзің кіргізер
Сәт сайын сағынам сені күндіз түнімен 2.06.13
МЕН СЕНІ СҮЙЕЛІ ЕКЕМ
Сағындым, ту маза берші өтінем
Қиялыма ерік беріп көз ілем
Жаным, бар болмысым мен,
Мен сені сүйеді екем,
Қабағына қар жаудырып кетіп ем,
Кешірші, бар айып өзімнен
Мен өзіңді көп ренжітім қапыда
Мен сені сүйеді екем
Сені жүрдім сыртай бақылай
Сенде кеттін өзгемен бұл қалай
Сағынам деп ойламап ем, дәл бұлай
Мен сені сүйеді екем!
Жүрегім дүрсіл қағады тынбастан
Өз жұлдызын іздейді екен түнгі аспан
Мөлдіреген көздеріме жас алып
Мен сені сүйеді екем
Қызғанамын өзгеге көзін түсе
Бар ғалам көрінбейді еш көзіме
Жылайды жүрегім сені іздеумен
Мен сені сүйеді екем
Сағындым сенсіз күнім бәрі бекер
Өзіңсіз өмірім қалай өтер
Елесінмен өмір сүріп келем
Мен сені сүйеді екем
Жылап жатам жастығымды құшақтап
Жүрегімді кетіп едің пышақтап
Содан бері тыртығы бар жазылмас
Мен сені сүйеді екем! 1.06.13
АСТАНА
Бәйтерегі аспанменен таласқан
Зәулім үйлер көркемдігі жарасқан
Астаның сәулетіне тамсанып
Төбесінен көлімдейді көк аспан
Күнен-күнге көркеюде жас қала
Көк байрағы желбіреген бас қала
Абыройын асқақтатып елімнің
Гүлдене бер, жаса мәңгі, Астана
***
Тілім арым, ол менін мақтанышым базарым
Сан ғасырға сақталған асыл мұрам қазынам
Жүрегімде қайғы бар оны қалай ақтарам
Тілім менің күркіреген қара бұлт қаптаған
Алашым өз тілінде сөйлеуге арналады ұрпағын
Иә, Мұқтар тілді күйініштен жырлаған
БҮГІНГІНІҢ КЕЙ ЖАСТАРЫ
Аналар мейрімді дара тұлғам
Бала үшін бәріне даяр тұрған
Ауырсан шырпыр-ұшып емдетеді
Баласының жолына жаны құрбан
Кей бала даңғой өсер ерке сымақ
Басына кейгені түлкі тымақ
Ата-анасын сүліктей сорып келген
Қәдірін қайдан білсін күлсе шорқақ
Ішкені арақ, шекені шылым болып
Мәз болып барар жері түнгі күліп
Батыстын биін билеп жаланаштап
Көрсетер көргенсіздер түрлі қылық
Көрмейін десем көзім бар көретұғын
Шетінен қырайын десем болар қыршын
Күйіп кетім не көрінді бауырларым
Келешек ұқпақ бізден алар тәлім 31.05.13
АЛДАНЫШ!
Өмірімнің ақ жарқылы сенбедің
Мен өзіңе Құдайымдай сенгендім
Қайдан ғана кезіктің екен періштем
Қолым жетпес түспе әлде өнбедің
Саябақта қол ұстасып өзіңмен
Бақытты да, шаттықтыда сезінгем
Көздеріне қараушы ем көз алмай
Сертесіп, бірге, күлгем өзіңмен
Әшейін ғана жүріпсін алдаумен
Жауапсыз махаббатын уын ішкем
Бір ауыз тәтті сөзге алданып ем
Көз ілем жылап, құшып күйініштен 26.05.13
ПӘЛСАПА
Хас слулар көп болғайма
Талай жанды жылаттыныз
Еңді өкінбеңіз мұндайға
Бәрі Тәңір ісі,
Бұйыртпаса маңдайға
Басқа бахыт қонбайма
Өз-өзіңнен жынданып,
Доғарыңыз зарлауды
Өткен іске өкініп
Жылағанан түк шықпас
Ойланғанан не пайда
АРМАНДАҒЫ ОЙ
Әдемілікті сүйем, әдемілікке құмармын,
Сүйкімдім менің, өзіңе ғашық шығармын.
Туған жерімнің тауында өстім ерке боп,
Еркелімгімді көтере білдің сыңарым.
Қиялға батып мұнан арылып кетейін,
Қолынды берші, өткелден бірге өтейік.
Жыласқата, қуансақта, бірге боп,
Жасайық мәңгі арманға бірге жеттік 24.05.13
ЖАЛҒЫЗ ТҰП АҒАШ
Жалғыз тұп ағаш, адамға тиген пайдасы,
Адамдар секілді жоқ екен оның айласы.
Кім отырғызды екен, жапан далаға бұл талды,
Талай жолаушы тынығып тағы жайлады.
Ойға батып,отырып тарихына көз салды,
Кім отырғызды көшетғып алғаш бұл талды.
Шілденің аптабы ыстық өткенде басынан,
Көлеңке беріп саяда болған осы ағаш .
Рахмет, далаға кім қондырсада,
Басқа ағаш неліктен көрінбейді бұл маңда.
Жалғыз тұп ағаш көгере берші сен мәңгі,
Алайда мәңгі, ештене жоқ қой жалғанда.
МЕКТЕП БІТІРУ!
Оң бір жыл білім алдық қой саянда,
Мектебім менің қимаймын сені алайда
Соңғы қоңырау, соғылды бүгін соңғы рет
Кетіп барамын өзіңмен қоштасып қалайда
Білімді шәкірт, ел болашығы еңселі,
Жастарымыз біз, сенімін ақтар ертеңгі.
Көк туымызды желбіретіп әлемді аралап,
Еліміздің мақтанышы болайық біз әлі 25.05.13
ДІНИ
Ей Аллам, жырды бердің жүрегіме,
Сенен басқа сұрамаушы ем бұл өмірде.
Алайда нәпсісіз, пендеміз ғой,
Тағыда алғымыз кеп тұрады неге.
Хауа ана мен Адам ата сондықтанда,
Аспанан қуылдыма қара жерге.
Дәуіттің отыз ұлың бір күнде алған,
Алланың құдіретті бұл түсінгенге.
Алаһым мейрімді жартылған,
Дәуітке отыз ұлға тати тұғын.
Сүлеймен пайғанбарды жаратыпты,
Жын-жыбыр, перілерде қарауында. 25.05.13
ДОС
Сырымды айтып едім елжіреумен,
Сынауға тіптен құмар кім көрінген.
Бетіме басар деп сені ойламапын,
Аяғым шалыс басқан бір жерімнен.
Аңдамай сөйлеп қойсам айып етпе,
Досыма сеніп едім, тәңір көкте.
Сырласым, мұндасым деп сүйенішім,
Қабырғамды қаусатып кетін әсте.
Досым-ау не жазып ем бір өзіңе,
Өзіңе бермеппедім бір көзімді.
Жалғандағы жалғыз серігім ең,
Жанымды аямадым өзімдіде.
Сен жылама, қуанышы, бұл өмірде,
Арамызға тоғанақ бір жігітпе.
Сыйлаймын саған тарту ала берде,
Мен кетермін алысқа, сен егілме. 23.05.13
***
Кеткім келеді қайда барып құтыламын,
Шарпып жанып, от болып басылармын.
Намысымды таптатпаспын жаным барда
Жауыма жолбарысша атылармын.
Адамдар-ай , күндейсіңдер жетер еңді
Қамқу сөз, өсек-аяң бекер еңді.
Сыңайсыңдар аяқтаң тартып тарпан
Ұндемесен жауыңда кетер еді.
Аллам жар бол, жақсы жамандарға,
Жамандығым жоқ әсте адамдарға.
Күнәларін кешірем жылатсада,
Құдіреттім иман орнат надандарға.
Адамдар-ай, құзғынға айналғанба,
Отбасының қаймағы шайқалғанда.
Бірін соттап, жазықсыз бірін атқан,
Көздерінен жас емес қан аққанда.
Азған заман адамдар бұзылдыма,
Бір туғандар силаспайды бұл ғұмырда.
Бір атадан тараған кіндіктес боп,
Қарындасың аямаған құзғын ұлда.
***
Босқа қайтып әурелеймін несіне,
Күйіп жанып оттай болып көсіле.
Сеннің ыстық, демінен нәр алып,
Тәттілігің ұқтырғандай есіре
***
Қайдасың жаным арманым
Үмітті беріп алдадың
Сезімге батып еріксіз
Еркімді менің алғансың
Ғажайып сырды ақтарып
Көңілге ойда салғансың
Мен сені ойлап сәт сайын
Таңдарды таңға жалғадым
Әттең-ай деген сәттерім
Есімнен кетпес әрдайым
Тіземді соғып қапыда
Өзіме өзім қайт дедім
Өмірім неткен жүйесіз
Күліпте жүріп жылағам
Қобалжып көңіл шырмалып
Тұншығып барам сезімге
Ақтарып кімге жар салам 23.05.13
***
Арманым гулім,
Ғашығым менің
Өзіңді сүйдім
Бір көріп күнім
Көздерің сенің күлім қағады,
ғажайып сезім бүршік жарады
Өзіңді көріп айрылдым естен
КЕШ ЕҢДІ
Айнанын бөлшегі сынықпын,
Кім оны жұбатар қылықтым.
Жүрегім лүпілі тоқтардай,
Өзіңсіз бей уақыт жүріпін.
Кеш енді жаным кеш енді,
Өзінмен бахыттым ем бес елі.
Мен сүйген балдай ерінінен,
Шәрбатын кім тәтті еселі.
Біз жүрген ғажайып сол бақтар,
Ұмытылмас сәт қалды ол шақтан.
Біздерге ағаштар қол бұлғап,
Қоштасып тұрғандай қимастан.
Қымбатым мен саған құнықтым,
Босқа мен еліктеп жүріпін.
Кешір деп қайт депте айтпаспын,
Ішімнен өртеніп бетіне күліпін.
Мен сені өлердей сүйіпін,
Қызғандын жылатын күдіктім.
Сенбедің сен маған сеңбедің,
Өзіңе адалмын сүйіктім. 20.05.2013
Н-ҒА ТАҒЫДА
Күттің көп, аяғын ауырды білемін
Емтихан кезіңде сүрініп
Сағаттап тостың жауабын
Мен саған қараймын аяумен
Қолымнан келгенің айтушем
Атен-ай қасына бараалмайм
"5" деген бағаны бажырайтып
Өзім-ақ қойшы ем аямай
Дүние тағыда қуланып
Қараймын өзіңе ұрланып
Мен сені шынайы сүйіпін
Іштегі сезімді айталмай
Сағына сағына бітті ғой
Мендегі жаралы жүрегім 17.05.2013
***
Қызғандын сен мені қызғандын
Қайғыдан түніліп жүрегім сыздаған
Жылатын сен мені, көзімде ызғарын
Мендегі махаббат мұз жарған
РЕНІШ
Күнім өтті күтумен жолға қарап
Сағынышым өзекті өртеп барад
Мен сендікпін, деп маған айтушы ен
Баріде өтірік қамқу сөз мені арбап
Кешір деп, тәтті сөздер арнамаспын
Ренжідім жылап-сықтай көздің жасын
Атең бағым сен деп мен қиялдадым
Таңдарымда күлімдеп оянғанмын
Өзің жайлы ойға батып езілгенмін
Мен еңді сенен бүгін безінгенмін
Көңілім қалып қойды жазылмастай
Жылапта жатып құсадан көз ілгенмін
Кете бер жарайды, бақытты бол!
Мен сені тоспаспын еңді гәрі
Сені жаным соңғы рет еске алдым
Бітті доғарам кетші әрі!.
АНАМ!
Туылғанымда қуанған анам
Болсыңшы балам деп
Алладан ғұмыр сұраған анам
Жасасың ана мәңгілік!
Жүрейік біздер жыр жазып
Шырқайық мәңгі ән қылып
Жарық дүние силаған панам
Баласы үшін жаныда құрбан
Шашына бүгін ақта түсіпті
Қартайдыңба қайғырып маған
Жылама анам!
Өсірдің мені әлпештеп қолда
Есейтіп бүгін шығарып салсаң
Өмірдің заңы осы болғанба
Өзіңнен бүгін кетіп барам
Қимайсың білем қинайды жүрек
Қыз деген мұңлық өзгеге тірек
Бағымды тапсам риза бол анам
Керегі маған өзінің батан.
***
Жаным, ерте күнді өзің үшін тосамын,
Өзің болдың бақыттымда қосағым.
Өмірде мен, түнілгенде кей кездер,
Өзімді мен, жылап-сықтап басамын.
Кешір қалқам, көп ренжітсем өзіңді,
Меңдік сезім меңмендікпе сезілді.
Біреу маған ессіз ғашық болса егер,
Бағалар ем қарашықтай көзінді.
Кім түсінер тағы жаным өзіңдей,
Таңды атырам ұйықтамастан көз ілмей.
Жүрегімде бұлқан-талқан күй кешеді,
Ғашықтықтан ет-жүрегім езілгей.
Қапаланба менде сендік боламын,
Есіл-дертім өзің болдың аңсарым.
Жылдар бойы сен тосыпсың жолымды,
Сүйем сені аялашы жан-жарым 12.05.2013
ШЕТТЕГІ ҚАЗАҚТАР ҚАЛІ
Күн көру қиын ол жақта
Шеттегі Жылаған қазаққа
Тұркілеп қояды кей кезде
Мұқатып алады мазақпа
Бергені бес тиын оң теңге
Қанағат етесің соғанда
Шегера дегенің тағы мұң
Тексеріп қалтаңды тұрғанда
Тұрасың оң сағат езумен
Кедеңнен өткен де кезеріп
Бетіне қарайсың күлім деп
Ол саған қарайды безеріп
Елім деп келгенмін асыға
Қанғырған қазақсын деп қояды
Қазағым деп жетсем қарағым
Бұл сенің не сөзін жалпыма
Қиын қыстау кезеңде
Қыр асып қазақтар кетіпті
Олардың қалі де мәз емес
Оралар бір күні бұйыртса
АДАМДАР-АЙ ҚАТАЛСЫҢДАР
Адамдар күндейсіңдер тілдейсіңдер
Жалатыпта тыныш жүрмейсіңдер
Біреуді мұқатып мәз болып ап
Биікке шыққандай бір өрлейсіңдер
Бітірген істеренің қайыры жоқ
Қулық арамзалықтың пайдасы тек
Сірә да менің жаным албырт бекен
Ессіздер даңғойлар елде көп-ақ.
Білмеймін білгім де келе қоймас
Көңіл де қаяу-мұн бар орны толмас
Бәрінен қол сілтеп қашқым келеді
Есалаң киіптемін ешкім ұқпас
Неліктен сезім өмір еремек бекен
Айдауда жүргендейме қанғып көкем
Арқамнан еркелетіп қаға тұғын
Жанашыр жандарымнан тиді шекем
Өмір де қу түлкідей алдамшы екен
Қас көйлік арамзалық қанға сінген
Адамдар-ай қаталсыңдар неге мұнша
Бес күндік дүние де қалар бізден.
БАХЫТ ДЕГЕН ….
Асқан ерлік керек емес бақытқа
Алға қарай шығуға сен асықпа
Қанағат ет қолындағы барына
Әр бір күнді бағамдашы шаттыққа
Бақыттымын еліме мен келгенмін
Елім де мен еркеледім күлгенмін
Сыртқы елде қыспаққа алса өзгелер
Ал, Отанда ойдағыдай жүремін
Қазақ елім жомарт пейіл дархан ел
Бәрінен де қымбат маған туған жер
Өзге елде сұлтан болмай еліңде
Ұлтан болсан ұлылық деп жүре бер!
Бақыт деген немене деп жүргенмін
Жылағанда қуанған да күлгенмін
Өмір соқпақ сол сүрлеуді жеңсеніз
Бақытты мен осылайша білгенмін
АУЫЛДЫ САҒЫНДЫМ
Сағынып сарғайдым ба сар даламды
Ауылда атам жерді жыртушы еді
Трактордың үнінен шаршамайтын
Күндіз-түні күлім деп ай-қабағы
Түскен дәні жеріне егін болып
Жайқалып өсе тұғын қауын-қарбыз
Жусан исі аңқыған қызғалтақтар
Қырда жинап балалар алушы ек біз
Көк шөпте көсіліп жата тұғым
Аспанға бұлтарға қарап қойып
Самал жел еркін есіп тұратұғын
Өзенге келуші ек біз келеске де
Батырмыз батылмызба қорықпаймыз
Баламыз мүмкін әлі от жалынды
Бұрқасып тасып жатқан өзен келес
Айдынға қарсы жүзіп қалықтаймыз.
ГРАНТ ТОСЫН СЫЙ
Қиялымды самғатып алып ұшқан
ҚарМУ-дай ордамды мақтан тұтам
Сен де өткен әрбір күн бахыт еді
Білім нәрін сусындап қанат қағам
Бағым шығар мүмкін әлі басымдағы
Тосын сыйды естіп жүрегім басылмады
Грантын иегері атандын деп
Кеш келгенін жүрегім де жасырмады
Екі айдай жатып қалған несібемде
Бұйырған әсте кетпес осы екенде
Біреудің қалам алар ақшасы жоқ
Аллам шүкір осы күнгі бергеніне
***
Кеше көрдім бір жанын жылағанын
Жүзін де мұн қолында қаламы бар
Ол бір жанды көрген де аяғанмын
Соқыр адам қалайша ұстар қалам
Несі бар-ау ұстаса сия қалам
Сия қалам жанына серік болған
Жүрегін жұбатып толғанады
Бар өнерді бойына жиып алған
Аллам көзді алған мен жыр беріпті
Төкпелетіп тартады домбыраны
Өнер деген киеден құр қалмапты
Жаратқан бұл пендеден көзді аяпты
Әлем ді бір көру арман бопты
Сылап-сыйпап сезеді бар ғаламды
Жүрек құрғыр қан құсадан езілген
Соқыр көзден жас ағар шын жыласа
ШЫЛЫМ
Шылым шекпе қыстырып
Аузына тығып ысқырып
Түтініңді қалай жұтасың
Денсаулығын құртылып
Шылымныңда түрі көп
Өмірдің де сыры көп
Шекпе оны адамзат
Ақаша кетер әрқашан
Денсаулық керек бір саған.
ҒАШЫҚПЫН
Еліктей сұлу көздерін мөлдіреген
Оттай жанып оқыдым мен бір өлең
Жүрегімді қазбалап жыр іздедім
Жұбатамын жанымды еңді немен
Түнде түстен кетпейсін күндіз естен
Қолым жетпес жан едің айбат неткен
Ғажабы сеңбедің мына әлемнің
Ғашық болып өзіңе есім кеткен
ҚАРАҒАНДЫ МЕКЕНІМ
Алып шаһар мекені Қарағанды,
Көмірменен бәр елге бағаланды.
Сәтбаев тапқан жезді, мысыменен,
Еліме шырай беріп арайланды.
Қарағанды кеннінің де, мекен еді,
Алланың нұры түскен мекке меді.
Қарқара тауларынан қуат алып,
Жаныма шырай беріп жетеледі.
Ұлытау айналайын бөктерінен,
Қысы кеш шығып келер көктемінен.
Асан қайғы бабамның жатқан жері,
Қуат алған жалынды көк бөріден.
Аллашымды жебеген Бұхар екем,
Кезінде Абылайға ақыл берген.
Өнерлі өрендердің ордасысың,
Шашубай, Мәди өскен құтты-мекен.
Арманыма бастаусың сен Қарағанды,
Мен үшін биік әркез дараланды.
Жабырқап жасымады жас талабым,
Тасқындап тасым өрге домаланды.
Ең алғаш көргенімде жалтаңдадым,
Қалаға келгенімде тамсанғанмын.
ҚарМУ-да білім алып қанаттанам,
Өзінен өсіп-өніп бақ табармын.
ТУҒАН ӨЛКЕ
Туған жерім жасыл өлкем байтақ ел,
Тау басынан сарқырайды ағын сел.
Жаулауында төрт түлігін көсіліп,
Жайқалған шөп атырабын нулы бел.
Туған жерім бір кетпейсің көзімнен,
Сені ойлағанда ет жүрегім езілген.
Қайдан ұғар туған жердің қәдірің,
Өз тілімен өз дінінен безінген.
Туған жердей ел қайда бар бауырлар,
Бау-бақшасы гүлденген ғой ауылдар.
Туған жердің тау-тасы да қымбат қой,
Туған жерде туын тікен қауымдар.
Туған жерге жетпейді өзге тұрақ,
Өз еліндей, қайда бар мекен жұмақ.
Мың жерден өзге елді билесенде,
Сағынарсың кетсен елден жырақ.
Сағындым, туған жердің сар даласын,
Сағындым алма-жеміс бау бақшасын.
Сағындым туған жердің топырағын,
Сыр шертіп жатыр маған атырабын.
Туған жердің, сағындым көк белдерің,
Талай әнге арқау болған көктем елің.
Кір жуып кіндік кескен туған жерім,
Өзіңнен бастау алып көктеп едім.
Аққу да, оралмайма айдын көлге,
Арман жоқ бұл күндері енді менде.
Бала күнен, арман ед көру сені,
Сағыныш пен жеттім мен туған жерге,
Қыр асып туған жерге келген екем,
Жомарттығы қазақтың дала мекен.
Аллаға мадақтаулар жаусын төгіп,
Осы күнді бахытқа балағанем
***
Деміне өртенсем ғой күйіп жанып
Талықсып тұла бойым сірә балқып
Таттім-ау, не десеңіз көнер едім
Жолдасым болсаңыз мені алып
Талай рет сынағансың дүрбелен
Құлаласамда жасымадым түргелгем
Сынай берші баріне мен төзермін
Аллам өзі талай рет жебеген
***
Ағатай не айтым мен сізге
Қыспаққа алмаңыз жанымды
Кетпеспін әсте мен өзгеге
Бағалап күтіңіз барыңды
Әйелғып алам деп қоймайсыз
Ойыңба тағдырдың салымы
Көп қызды неліктен ойлайсыз
От басып қалмаңыз ағыла
Жанымды түсінер сен емес
Айтармын шынымды жасырмай
Аспандап отырған түрім жоқ
Сіздің де теңіз табылар
Қалқатай осымен қояық
Бос сөзді қайтесіз сарылтып
Түсінер деп едім жанымды
Қиялдан кетем еңді арылып.
АГЕНТЕГІ ҒАШЫҒЫМА
Мылқаулардың тілімен тілдестік
Сені ренжітсем әлі толық білмеспін
Сыр ақтаршы жүрегінен жарыла
Түсінермін ғажап сезім үндестік
Жарыса біз хат жазамыз отырып
Ренжімеші жаным енді бұртиып
Ашуына түкірдім деп қоясыз
Қалай қатты айтасын сен батырып
Сезімді біз ащі тілмен жоймайық
Бірімізді біріміз бағаласақ сол байлық
Көрмей жатып не көрінді біздерге
Тым болса бұл өмірде дос болайық. 0 4.19.13
***
Жүрегім қарайып кетіме,
Түніліп кеттемін өмірден
Таңірім сынағын біттіме
Жанымды қайғы кемірген
Жылаймын қашанғы езіле
Таңдарды атырам көз ілмей
Бақытқа жүрмін мен кезіге
Басыма орнамай жұр ылғы
Білмедім ақылым жетпейді
Кәнамшіл өзімбе өмірге
Есімнен сол күндер кетпейді
Жабысқан індеттей көңілге
Бақытты болармын бір күні
Бұйыртса Құдайым басыма
Жылауды қоямын бұл түні
Жүрегім жылама жасыма
***
Сағындым ба, сарғайдымба білмедім
Сені ойлаудан, көзді әлде ілмедім
Қызғанамын жан-дүнием өртеле
Дұрыс болар сенің көзге ілгенін
Жүрегімді бір сезім бүршік жарды
Оны сен оятын ба мүмкін әлі
Осылай біздің сезім жайса тамыр
Көгерер мәңгі бақи бұйыртса Алла
Жүрегімнің жарты бөлшегі медің
Мені тез айтқызбай ұға салатын
Көз жасымның өлшемімедің
Жылатып дертен айықтыратың
СҮЙГЕН ЖАРДЫ БАҒАЛАЙЫҚ
Түн жым-жырт ару отыр қиналған
Сүйем деген тәтті сөзге иланған
Үнсіз отыр бір бойжеткен далада
Орындықта барша жүгі жиналған
Аямады қатал тағдыр қыспақтап
Жылап отыр, аязда да ұшпақ қар
Аяқ — қолы көгеріпті қанталап
Төзіп кепті бәріңе де жан сақтап
Жыламашы дегім келді жұбатып
Махаббатың азабы ғой құмартып
Сүйген жарды қорлай мекен осылай,
Ауыздағы шыққан сөздер былапыт
О таңірім, мейрім берші адамға
Жүрегіне иман орнат наданға
Сүйген жарды бағалайық барыңда
Тіршілігін жайнар сонда ғаламда
***
Өзің бедің аңсағаным ақ құсым
Тұла бейнен көрікті екен тал мүсін
Өмір соқпақ, кезіктірген біздерді
Алла берген сиы мекен бақпысың
Қызғанбағын деп қоясын сен неге
Қызғаныштан бастау алған әлемде
Шын сүйгендер қосылмайды дейді ғой
Екеумізде алыстамыз білгенге
***
Тағы да сен мені жылатың
Мәз болып отырған шығарсың
Кім мені жұбатар тап қазір
Жасыма сылтау ғой ұрысканың
Жарасы озінсің бір емі
Тас жүрек пендені сүйіпін
Тәңірім жазығым не еді?
Жүректің тыртығы күйгенен
Үйқысыз түндерді карғадым
Жүрегім жылауды коймады
Мейлі кете бер озгеге
Бахытты болғайсын сүйгенмен
ЖАНЫМ!!!
ОСЫНДАЙЛАРДЫДА ЖІГІТТЕР СҮЙДІ-АУ
ЖЕЗӨКШЕ
Бәрі де өткінші күндерім
Қиялға беріліп жүргенмін
Сағына сәулеммен ән айтып
Соңына ілесе ергенмін
Босқа мен шаттыққа тербелдім
Кәнамшіл өзімбе сенбедім
Қайткенде кетесін өзгемен
Оны да іштей мен сезгенмін
Үнсіздік қинады жанымды
Тәніңді сатың сен арыңды
Мен сені сүйгенмін Ай-ару
Сен үшін қиғанмын барымды
Білмедім аяулым білмедің
Ойлаудан көзді де ілмедім
Мейлі кете бер өзгеге
Бақытқа кенесін сүйгенін
Бірақта сенде оны тастайсың
Жамандық жолдан сен қайтпайсың
Намыстын тұнығын лайлатып
Жүздеген жігітті арбайсын
Аяаймын жаным-ау аяаймын
Көңілге алмашы қаяу-мұн
Мың жерден өзгемен болсанда
Мен үшін пәксін сен аяулым
Кешірдім келші қасыма
Жаныма отыршы жасыма
Алысқа кетейік қол берші
Тамұқтан шығарып жарыққа
Кетейік тау асып алысқа
***
Миым қатты есепте күрделі
Шығара алмай отырмын
Білмейтін саланы меңгеріп
Миымды сыға мен қатырдым
Есебім шықпайды ағатай
Санаулы сұраққа жауап табалмай
Мектепте құры босқа жүріпін
Үшке де мәз болып бағам-ай
ҚАЙҒЫРМАНДАР МАҒЖАН АҚЫН ӨЛДІ ДЕП
Жерде көктен, көкте нұрдан нәр алған,
Асқақ арман көкіректе оянған.
Елі үшін, жері үшін жан қиып,
Махамбет те айырылмап пе еді басынан!
Қайран — елім, жетімнің күйін кештін,
Қайғы-қасірет өзегіңді, өртеседе.
Кеудесін тік ұстаған өр қазағым,
Қайғыдан қабырғасы қайыспаған.
Қайран өмір! жалғандығы рас-ау!
Небір заңғар тұлға өтті жасыңнан.
Мағжан ақын атылғанда құрсауда,
Халық жылап көздеріне жас алған.
Абақтыда айды күнді сағындың,
Аш-жалаңаш, қара жерге табындың.
Қолыңдағы қаламыңды тастамай,
Жүрегінен жырды елге ағыттың.
Қайғырмандар Мағжан ақын өлді деп!
Өлмейтұғын артында сөз қалдырған.
Мағжан тірі оның жыры жүректе,
Қазақ барда талай Мағжан туылар.
Ақын деген елдің мұңын жырлайды,
Шындық жолы оның әркез таңдауы.
Қазағым-ай, не өтпеді басыннан!
Бас айналып көз бұлдырар расында.
Қазақ елі байтақ еді қарасам,
Толып кеткен абақты екен даласы.
Тектілердің көзін жойған шетінен,
Әділетсіз қоғам мен кім санасар?
Желтоқсанда бұғаулады жастарды,
Отан үшін қасық қанын қиғанды.
Шаш ал десе бас алатын бастықтар,
Жағымпаздар тығылған ба қапастан?
Жырлап еді, мен жастарға сенем деп,
Сол үмітін ақтады ғой боздақтар.
Мағжан рухы алашымды жүр жебеп,
Тәуелсіз ел жаса мәңгі Қазақтан!
ЖҮРЕКТІ ЖҰБАТУ
Сен мені, алдадың болғаны.
Жанымды, жаралап, кеттің бе?
Көзіме тікіліп қарап ең,
Неге сен ұқпадың мұңымды.
Жай ғана, ойынға айналтып,
Қолымды қыстың сен күлімдеп.
Өзімді құшақтап алып ең,
Өзіңе тапсырдым арымды.
Қалайша сен мені алдадың,
Ұнайсын, сүйем деп арбадың.
Мен саған сеніп ем шаттана,
Сөзімді қаралап таптадың.
Жанымды жабырқаттын сен,
Мұның не, ағайым!?
Суырып алған кеудемнен,
Жүрегім езілген құсадан.
Жерідім рас айтсам бәріңен,
Өмірден кетем де түңіліп.
Санасыз мақұлыққа теңеппін,
Саналы болсаңыз бұның не!?
Алдауға арбауға бола ма?
Жиркенем өзімнен өзім де.
Көңілім қалды бәрінен,
Жүрегім, жылама егілме.
Арбалып ләзаттың төрінде,
Бәрі де уақытша дүние.
Айқасқан құшақтар жасырып,
Жабысқан еріндер сыры не?
Жүрегім мен сенен безінем.
Мен енді, ешкімге сенбеспін.
Сүйдім деген адамым ертесі,
Көрдім мен оны басқамен.
Көзіме жас алдым тағы да,
Жалықпадым жылаудан.
Жұбатар бір пенде таппадым,
Жанымды түсінер жалғанда.
ҰСТАЗ
Өтер айлар өтер жылдар ғасырлар
Ұмытылмас ұстазсыңды асылдар
Білім нәрін сусындатып шәкіртке
Қанаттарын қатайтып бір ұшырар
Ұстаз деген ұлы тұлға тау тұлға
Ғылым білім ұйретеді жұртына
Даналықты ұға білу жүрекпен
Жүректілік қасиет бар ұлтыңда
ТАҒДЫР ТӘЛКЕГІ
Бұралан тағдыр жанымды қинап
Игеріп алдау құрығын
Шатанар күліп күн туар қашан
Жаралы менің құлыным
Жауқазындай боп, құлпырып жүрген
Қызғалтақ жасын гүл едің
Түнеріп кетті-ау көз алдым
Өмірім неткен қара түнектен құралған
Жанарымда жас алқынып тұрдым
Қызарып кетті екі бет,
Бетімнен тартып жіберген кезде
Денемде балқып дірілден.
Өз қызыңды қара бет қылдың
Жеркенем мен сенен
Құлыныңды аясан нетті
күйіп кетті ғой жүрегім
Кешегор әке кешпесен енді нетерсің
Қу арақ сенің бойына енген сайтан боп
Құтылып қайда барасың
Жерлеп қойғаның қашан намысының тұнығын
Жаралы жаным қарайып қаным
Отырмын жалғыз ойланып,
Қасымнан ешкім табылар емес
Жалғыздық кешкен жетіммін
Жабырқап жаным, алданып арым
Сатылды бәрі дүниеде
Ғазизде жаным ләзатқа батып
Тағдырдың жолы бұралан
Әуреге салған замана дүние қиын бір
Күн көру деген машақаты көп ұлы мұн.
ЖАРАЛЫ ЖАНЫМ
Ермеке айналтып, қайтесіз сіз мені.
Өткіздік бірге біз, ғажайып кештерді
Жүрекке қадалған тікендей ызғарлы.
Қадалла қарама, сен меннен кет енді.
Есімде сол көктем жаныма батады
Кетеді қыз жылап өзеңді жағалап.
Жұбатар бір жанды таппады жағадан,
Көз-жасын төгеді көлдетіп арада.
Жігіт деп айтуға уялам мен сізді.
Кешірші артық кетсем де, бүлданып.
Жүрегім сені артықа баламас,
Бескүндік өмірдің, бес тиын құны жоқ
Махаббат сезім де, жанымды жаралад.
КЕШ ҚАЛДЫҢ
Көз жасты, қайтесіз көлдетіп.
Жанымды жаралап кеткенсің.
Сен еңді саяз өткелсің,
Жаңбырда жауады селдетіп.
Кеш еңді жаным-ау кеш қалдың.
Мен кеттім бұл күн де өзгемен.
Бағынды тапқайсың өмірде,
Іздесен табылар көзге ілген.
