Ақтөбе облысы
Әйтеке би ауданы
Сарат орта мектебінің физика пәні мұғалімі Кемалова Ақнұр Жұмағалиқызы
Сабақ 7 класс
Сабақ тақырыбы: Заттың тығыздығы.
Сабақ мақсаты:
Білімділік: заттың тығыздығы деп аталатын физикалық шамамен таныстыру, оның дененің массасына және көлемдеріне тәуелді екенін сипаттайтын шама екенін түсіндіру, өлшем бірлігімен таныстыру.
Дамытушылық: оқушылардың ғылыми көзқарасын дамыту үшін физикалық тәжірибелер көрсету, логикалық ой-өрісін дамыту, пәнге қызығушылығын арттыру, теориялық білімдерін есеп шығаруда пайдалану дағдысын қалыптастыру.
Тәрбиелік: зат тығыздығының физикадағы рөлін, оның техникалық, практикалық маңызын ашу
Сабақ түрі: кіріктірілген сабақ
Сабақ типі: жаңа білім беру сабағы
Көрнекілігі: кеспе қағаздар, плакат, жұмыс дәптері, слайд, деңгейлік тапсырмалар.
Құрал-жабдықтар: түрлі заттар, кірпіш, білеуше, тұз
Сабақ әдісі: түсіндіру, тәжірибе көрсету, есеп шығару, сұрақ-жауап
Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, математика, технология
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі.
Оқушыларды түгендеу, назарын сабаққа аудару.
Кластың санитарлық-гигиеналық тазалығын қадағалау.
Құрал-жабдықтарды тексеру.
Психологиялық дайындық. Оқушылардың көңіл-күйін сұрау.
Шаттық шеңбері (Оқушылар бір-біріне жылы тілектер, сәттілік тілеу)
Оқушыларды түрлі-түсті фигураларды таңдау арқылы топқа бөлу.
1-топ « Тығыздық» 2-топ «Масса» 3-топ «Көлем»
ІІ. Жаңа сабақ
Заттың тығыздығы деп сол заттың көлем бірлігіндегі массасына тең физикалық шаманы айтады. Зат тығыздығын мына формуламен анықтауға болады:
Зат тығыздығының бірлігі үшін бірліктердің халықаралық жүйесінде (SI) килограмның метр кубқа қатынасы (кг/м³) алынған. Бұл – көлемі 1 м³ болатын, массасы 1 килограмға тең біртекті заттың тығыздығы. Есептеулер жүргізу кезінде тығыздықтың г/ см³, т/м³ сияқты басқа да бірліктері қолданылады:
Заттың тығыздығы және дененің көлемі белгілі болса, онда өлшеулер жүргізбей-ақ оның массасын анықтауға болады:
Егер дененің массасы мен тығыздығы белгілі болса, онда оның көлемін есептеп табуға болады:
ІІІ. Қызығушылықты ояту.
Тәжірибе көрсету.
Кірпіш, білеуше, тұз. Осы заттардың кестеден мәнін ала отырып, көлемін, массасын анықтау.
ІV. « Көбелекті гүлге қондыр» ойыны. Оқушыларға көбелектер беріледі. Оқушылар сұрақтарға дұрыс жауап берсе, көбелектер гүлге қонады.
-
Тығыздықтың формуласы
-
Формуладағы шамаларды атап көрсет
-
Тығыздықтың өлшем бірліктері
-
Заттың тығыздығы дегеніміз қандай шама?
-
Көлемнің формуласы
-
Заттың массасын қалай табамыз?
-
Күн жүйесі планеталарының зат тығыздығы кестесі берілген:
-
Планета
Заттың орташа тығыздығы ()
Планета
Заттың орташа тығыздығы ()
Меркурий
5,4
Сатун
0,6
Венера
5,2
Уран
1,3
Жер
5,5
Нептун
1,6
Марс
4,0
Плутон
1-1,5
Юпитер
1,3
Осы кестенің көмегімен мына сұрақтарға жауап бер:
Қай планетаның тығыздығы ең үлкен? Қайсысынікі кіші?
-
Кестені толтыру
-
Физикалық шама
Белгіленуі
Негізгі өлшем бірлігі
Есептеу формуласы
Тығыздық
кг/м³
Көлем
м³
Масса
кг
V. Сергіту сәті.
Шахмат атының жүрісі бойынша мақалдарды дұрыс табу.
<table border="1" cellpadding="7" cellspacing="0" width="311">
<col width="87" />
<col width="90" />
<col width="91" />
<tbody>
<tr valign="TOP">
<td width="87">
<p align="JUSTIFY" lang="kk-KZ"><span style="font-size:14px;"><font face="Times New Roman, serif">Асығыста </font></span></p>
</td>
<td width="90">
<p align="JUSTIFY" lang="kk-KZ"><span style="font-size:14px;"><font face="Times New Roman, serif">Ауыры жоқ</font></span></p>
</td>
<td width="91">
<p align="JUSTIFY" lang="kk-KZ"><span style="font-size:14px;"><font face="Times New Roman, serif">Бол </font></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="87">
<p align="JUSTIFY" lang="kk-KZ"><span style="font-size:14px;"><font face="Times New Roman, serif">Ұят қысса</font></span></p>
</td>
<td width="90">
<p align="JUSTIFY" lang="kk-KZ"><span style="font-size:14px;"><font face="Times New Roman, serif">Салмақты</font></span></p>
</td>
<td width="91">
<p align="JUSTIFY" lang="kk-KZ"><span style="font-size:14px;"><font face="Times New Roman, serif">Бол </font></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="87">
<p align="JUSTIFY" lang="kk-KZ"><span style="font-size:14px;"><font face="Times New Roman, serif">Мақтадай </font></span></p>
</td>
<td width="90">
<p align="JUSTIFY" lang="kk-KZ"><span style="font-size:14px;"><font face="Times New Roman, serif">Салмақты </font></span></p>
</td>
<td width="91">
<p align="JUSTIFY" lang="kk-KZ"><span style="font-size:14px;"><font face="Times New Roman, serif">Керекті тастың</font></span></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="87">
<p align="JUSTIFY" lang="kk-KZ"><span style="font-size:14px;"><font face="Times New Roman, serif">Қорғасындай </font></span></p>
</td>
<td width="90">
<p align="JUSTIFY" lang="kk-KZ"><span style="font-size:14px;"><font face="Times New Roman, serif">Ұстамды</font></span></p>
</td>
<td width="91">
<p align="JUSTIFY" lang="kk-KZ"><span style="font-size:14px;"><font face="Times New Roman, serif">Жеңіл </font></span></p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
Асығыста салмақты бол, ұят қысса ұстамды бол.
Мақтадай жеңіл, қорғасындай салмақты.
Керекті тастың ауыры жоқ.
VІ. Сабақты қорытындылау.
1/ 12-жаттығудың есептерін шығарту.
Бөлменің өлшемі: ұзындығы 4м; ені 2,5м; биіктігі 2м. Егер осы бөлмедегі ауаның тығыздығы 1,3кг/м³ болса, онда бөлмені толтырып тұрған ауаның массасы қандай?
|
Берілген |
Формуласы |
Шешуі |
|
|
||
|
т/к: |
|
|
Ұзындығы 8см, ені 4см, қалыңдығы 2см алтын кесегінің массасын анықтаңдар. Алтын судан 19,3 есе тығызырақ деп есептеңдер.
|
Берілген |
Формуласы |
Шешуі |
|
|
||
|
т/к: |
|
|
Табанының ауданы 0,4х0,2м тікбұрышты параллелепипед түріндегі аквариум 0,15м биіктігіне дейін сумен толтырылған. Аквариумдағы судың көлемін анықтаңдар. Осы судың массасы қандай? Судың тығыздығы 1000кг/м³.
|
Берілген |
Формуласы |
Шешуі |
|
|
||
|
т/к: |
|
|
2/ деңгейлік есептер үлестіру.
а/ 5т бетонның көлемі қандай?
б/ 15м³көлемді аквариумға су толтырылды. Судың массасы қандай (қалған шамаларды кестеден ал)
в/ Массасы 3 кг, ал көлемі 200см³ металдың тығыздығы қандай?
VІ. Өлең оқу. «Жігіттер мақтанбалық»
VІІ. Үйге тапсырма. §32. 12-жаттығу; 98-беттегі эксперименттік тапсырма.
VІІ. Бағалау. Психологиялық бағалау.
/Сабақ барысында жақсы жауап берген қыз балаларды түрлі-түсті гүлдермен, сабаққа жақсы қатысқан ұл балаларды бұлттармен бағалаймын. Ортаға үлкен «Күн » ілінеді, жан- жағына сабаққа толық жауап бермеген оқушылар күннің шуақтарын іледі.
