 (1).jpg)
Нуртазаева Улдана Шакизадаевна
арнаулы пән оқытушысы
№12 Қармакшы кәсіптік лицейі
Күні: 27. 10. 2012 ж
Тобы : № 167
Сабақтың тақырыбы: Түс және оның негізгі қасиеттері
Сабақтың мақсаты :
а) білімділік: Оқушыларға маталарда не киімдерде кездесетін түстер, олардың бір- бірімен үйлесуі және түстердің қасиеттері туралы түсінік беру ; ә) тәрбиелік: Оқушыларды әсемдікке , әдемілікке баулу; б) дамытушылық: Оқушыларға түстердің қасиеттері туралы терең білім бере отырып ,түстер туралы ой — өрісін дамыту ;
Түрі: аралас сабақ
Әдісі: түртіп алу әдісі, сөзжұмбақ, ассоцация әдісі, сұрақ –жауап, үлестірмелі кеспе қағаздары.
Типі: жаңа сабақты меңгерту
Көрнекілігі: интерактивті тақта
Сабақ барысы
І.Ұйымдастыру кезеңі
а)Оқушыларды түгелдеу
б) Оқу- құралдарын тексеру
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау
Костюмді үйлестіру құралдары
Ассоцация әдісімен
Үлестірмелі кеспе қағаздары
|
Тапсырмалар |
пропорция |
ырғак (ритм) |
масштаб |
нюанс |
|
Композиция қасиеттері арасындағы суретшілер І орынға кояды |
|
|
|
|
|
Күрделі және жай болып бөлінеді |
|
|
|
|
|
Заттың салыстармалы шамалық өлшемі |
|
|
|
|
|
Кейбір элементтердің ретпен қайталануы |
|
|
|
|
|
Ұқсастық элементтері бар сипаттамалардың елеусіз айырмашылығы |
|
|
|
|
ІІІ. Жаңа сабақ
Сабақтың жоспары:
1. Түс
2.Түстің түрлері
3. Түстің негізгі қасиеттері
Түс — адамның көзімен қабылданатын физиологиялық сезім.
Барлық түстер екі топқа бөлінеді :
1. Ахроматикалық (бояусыз)
2. Хроматикалық (боялған)
Хроматикалық немесе хромос — грек тілінен енген сөз, түсті, боялған деген мағынаны білдіреді. Бұл топқа барлық спектрлі түстер қызыл көк жасыл және солардың аралас түстері кіреді.
Ахроматикалық түске ақ , қара, және сұр түстің барлық реңктері жатады.
Әрбір хроматикалық түстің өзіне тән үш қасиеті немесе ерекшелігі бар:
-
Түс реңкі бұл хроматикалық түстің өзіне жарықтығы жағынан тең келетін ахроматикалық түстен негізгі айырмашылығы, негізгі қасиеті.
-
Жарықтық ұғымы хроматикалық түсте қара не ақ пигменттің қаншалықты мөлшері бар болуымен түсіндіріледі.
-
Түс қанықтығы түстегі таза бояутегінің болу дәрежесі . Ең қанық бояу спектр түстері болып саналады.(мысалы: қанық қызыл, қанық көк түс, т.б)
Қанық бояу деп — түстегі ашықтық дәрежесін түс қуатын, үдемелі қарқындылықты түсінуге болады.
Түс реңкі бір түсте екінші түс қоспаларының араласуымен сипатталады. Мысалы : қызыл күрең түсте көк түс, қызғылт сары түсте сары түс қатысады. Ахроматикалық түстер бір бірінен тек қана жарықтығымен ғана ерекшеленеді. Ақ пигмент көп қосылған түстер пастельді деп аталады. Осы ақсұр түстердің үйлесімділігі барлық түсті тегістейтін ақ түстің болуына байланысты
Пастельді түстің түстік үйлесімділігі — түстік тепе — теңдік , мұнда бірде- бір түс ерекшеленбейді.
Ақ түстердің үндестігі — бұл жарықтық гаммасы, ал әр түрлі қара — қара-күңгірт гамма болып табылады.
Хроматикалық түстер қабылдануына қарай
жылы түстер суық түстер
Адамды жылы денелерге жақындатқандай әсер береді, мысалы ,жылы немесе ыстық денелерге
судың, мұздың,аспанның түсін, ымырт уақытын бейнелейтін
күн, от, жарық , сәуле сияқты ұғымдарды санауға болады.
Көп түстердің арасынан басты төрт
түсті бөліп алуға болады
сары қызыл көк жасыл
Тек осы түстер ғана ешбір қоспасыз таза түс – бояулар болып есепеледі.
Гамма жалпы сыртқы түс ерекшелігін білдіретін түстердің қатары.Мысалы: жасыл гамма өзіне барлық жасыл түстің реңкін қабылдайды: көк жасыл,алма түстес,шабынды шөп түстес, теңіз толқыны түстес(көгілдір жасыл),көгілдір,т.б.
Адамның көзі түсті қабылдау кезінде оның түрлі қасиеті мен ассоциациясын сезінеді. Мысалы, «ауыр» және «жеңіл» түс деген де ұғымбар. Түс «ауырлығы» оның жарықтық реңкіне байланысты болады. Түс қою, қара болған сайын оның ауырлығы арта түседі және керісінше, жарық түстер «жеңіл» болып қабылданады. Бұл ереже барлық хроматикалық және ахроматикалық түстерге қатысты. Ашық түстің қасиеті адам көңілін өзіне аудартады.
Күнделікті өмірде біз аса мән бере бермейтін «түстердің» адам психологиясына айтарлықтай ықпалы бар екендігін бүгінде дүниежүзілік ғалымдар дәлелдеп шықты. Сіздің таңдаған түсіңіз айналаңыздағыларға сіз туралы көп мәліметті беріп тұрады. Мәселен, жасыңызды, мәдениет деңгейіңізді, біліміңізді, ерекшеліктеріңізді, мінезіңізді сіз жиі қолданатын түске қарап–ақ байқауға болады.
І Ү. Жаңа сабақты бекіту
Ассоцация әдісі
Түртіп алу әдісі
|
Мен білемін
|
Мен үшін түсініксіз
|
Мен үшін жаналық
|
Мені таң қалдырды
|
|
|
|
|
|
Сөзжұмбақ
1.Грек тілінен енген сөз,боялған деген мағынаны білдіретін сөз (хроматикалық)
2.Ақ пигмент көп қосылған түстер(пастельді)
3.Ахроматикалық түстер бір бірінен қандай қасиетімен ерекшеленді(жарықтық)
4.Адамды жылы денелерге жақындатқандай әсер беретін түстер (жылы түстер )
Ү . Сабақты қорытындылау
ҮІ. Бағалау
ҮІІ. Үйге тапсырма
Эссе жазу
§2.4 оқып келу
<table border="1" cellpadding="7" cellspacing="0" dir="LTR" width="698">
<col width="325" />
<col width="84" />
<col width="79" />
<col width="89" />
<col width="49" />
<tbody>
<tr valign="TOP">
<td width="325">
<p lang="kk-KZ"><font face="Times New Roman, serif"></font><font size="4"><i>Тапсырмалар</i></font></p>
</td>
<td width="84">
<p lang="kk-KZ"><font face="Times New Roman, serif"></font><font size="4"><i>пропорция</i></font></p>
</td>
<td width="79">
<p lang="kk-KZ"><font face="Times New Roman, serif"></font><font size="4"><i>ырғак (ритм)</i></font></p>
</td>
<td width="89">
<p lang="kk-KZ"><font face="Times New Roman, serif"></font><font size="4"><i>масштаб</i></font></p>
</td>
<td width="49">
<p lang="kk-KZ"><font face="Times New Roman, serif"></font><font size="4"><i>нюанс</i></font></p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="325">
<p lang="kk-KZ"><font face="Times New Roman, serif"></font><font size="4"><i>Композиция қасиеттері арасындағы суретшілер І орынға кояды </i></font></p>
</td>
<td width="84">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="79">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="89">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="49">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="325">
<p lang="kk-KZ"><font face="Times New Roman, serif"></font><font size="4"><i>Күрделі және жай болып бөлінеді</i></font></p>
</td>
<td width="84">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="79">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="89">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="49">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="325">
<p lang="kk-KZ"><font face="Times New Roman, serif"></font><font size="4"><i>Заттың салыстармалы шамалық өлшемі</i></font></p>
</td>
<td width="84">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="79">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="89">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="49">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="325">
<p lang="kk-KZ"><font face="Times New Roman, serif"></font><font size="4"><i>Кейбір элементтердің ретпен қайталануы </i></font></p>
</td>
<td width="84">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="79">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="89">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="49">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
</tr>
<tr valign="TOP">
<td width="325">
<p lang="kk-KZ"><font face="Times New Roman, serif"></font><font size="4"><i>Ұқсастық элементтері бар сипаттамалардың елеусіз айырмашылығы </i></font></p>
</td>
<td width="84">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="79">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="89">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
<td width="49">
<p lang="kk-KZ"> </p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
|
Тапсырмалар |
пропорция |
ырғак (ритм) |
масштаб |
нюанс |
|
Композиция қасиеттері арасындағы суретшілер І орынға кояды |
|
|
|
|
|
Күрделі және жай болып бөлінеді |
|
|
|
|
|
Заттың салыстармалы шамалық өлшемі |
|
|
|
|
|
Кейбір элементтердің ретпен қайталануы |
|
|
|
|
|
Ұқсастық элементтері бар сипаттамалардың елеусіз айырмашылығы |
|
|
|
|
|
Тапсырмалар |
пропорция |
ырғак (ритм) |
масштаб |
нюанс |
|
Композиция қасиеттері арасындағы суретшілер І орынға кояды |
|
|
|
|
|
Күрделі және жай болып бөлінеді |
|
|
|
|
|
Заттың салыстармалы шамалық өлшемі |
|
|
|
|
|
Кейбір элементтердің ретпен қайталануы |
|
|
|
|
|
Ұқсастық элементтері бар сипаттамалардың елеусіз айырмашылығы |
|
|
|
|
|
Тапсырмалар |
пропорция |
ырғак (ритм) |
масштаб |
нюанс |
|
Композиция қасиеттері арасындағы суретшілер І орынға кояды |
|
|
|
|
|
Күрделі және жай болып бөлінеді |
|
|
|
|
|
Заттың салыстармалы шамалық өлшемі |
|
|
|
|
|
Кейбір элементтердің ретпен қайталануы |
|
|
|
|
|
Ұқсастық элементтері бар сипаттамалардың елеусіз айырмашылығы |
|
|
|
|
