Павлодар облысы, Май ауданы, Кентүбек ауылы
Жалтыр жалпы орта білім беретін мектеп
І санатты қазақ тілі және әдебиеті пәнінің мұғалімі.
Базылбаева Эльмира Егинбаевна
Мақсаты: Оқушылардың қазақ тілі және әдебиет пәндері бойынша алған білімдерін жинақтау, қорыту, білімдерін тексеру; түрлі әдістерді қолдана отырып, оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттыру, белсенділіктерін ояту; ұйымшылдыққа, жылдамдыққа, сыйластыққа тәрбиелеу.
Қатысқан сыныптар: 10-11- сыныптар
№ |
Сұрақтар |
Жауаптары |
1 |
Лексика- тіл дыбыстарын зерттейтін сала ма? |
Жоқ. Сөз мағынасын зерттейтін сала. |
2 |
Заттың сапасын, түрін, көлемін, білдіретін сөз табы сын есім бе? |
Иә |
3 |
Мағыналары өзара мәндес сөздер синоним деп атала ма?
|
Иә |
4 |
Кімге, неге сұрақтары тура толықтауыш сұрақтарына жауап бере ме?
|
Жоқ. Жанама толықтауыштікі |
5 |
“Қамар сұлу” романы Ілияс Жансүгіровтің шығармасы ма?
|
Жоқ. Сұлтанмахмұт Торайғыровтікі
|
6 |
“Белбеу” сөзі екі сөзді бірігуі алқылы жасалған ба?
|
Иә. Белді буу
|
7 |
“Қой аузынан шөп алмас” тұрақты сөз тіркесі жылдам, лезде, тез деген мағынаны білдіре ме?
|
Жоқ. Жуас, момын деген бағынаны білдіреді. |
8 |
“Барымта”- ауылдың үлкендері жол жүріп кеткенде, үйде қалған әйелдері, қыз- қырқындары бас қосып, ойын- сауық жасайтын салт ырым ба?
|
Жоқ. Барымта- жауласқан екі рудың бірінің -бірі мал- мүлкін іштен тартып алып, кек қайтару
|
9 |
Өтініш, сенімхат, қолхат ресми іс- қағаздар стиліне жата ма?
|
Иә |
10 |
Қазақстан Республикасының мерейлі күндердің бірі ғарышкерлер күні 12сәуірде ме?
|
Иә |
11 |
Жаратылыстың жансыз нәрселерін, тап жанды нәрселердей етіп жандылардың істейтін амалдарды метафора деп атаймыз ба?
|
Жоқ. Кейіптеу.
|
12 |
“Маң маң басқан, маң басқан, шудаларын шаң басқан, әрі жүнді, әрі сүтті, әрі күшті … бер” деп Зеңгібабадан сұрайды ма?
|
Жоқ. Ойсылқарадан
|
1 сұрақ. Сөйлем құрамында айтылса да, сөйлемдегі сөздермен грамматикалық байланысқа түспейтін сөздер қалай аталады.
1- Көмек. Сөйлем мүшесі қызметін атқармайды
2-Көмек. Оның үш түрі бар
Жауабы: Оқшау сөздер.
2- Сұрақ. Сөз бен сөздің ешбір жалғаусыз, бірде іргелес, бірде алшақ тұрып байланысқан түрді қалай атаймыз.
1-Көмек. Етістікпен тіркеседі
2-Көмек. Еліктеу сөз бен үстеу сөздерімен байланысады
Жауабы: Жанасу
3- Сұрақ. Бұл сөз әрі қарай бөлшектеуге келмейтін, жаңа сөз жасауға негіз болатын ең кіші және мағыналы сөз бөлшегі.
1-Көмек. Қар, бидай, қала, балық сөздері жатады
2-Көмек. Туынды сөзге қарама- қарсы
Жауабы: Түбір сөз.
4- М.Әуезовтің нақыл сөзін табыңдар?
1-көмек &ұ+ д#уірд^, өз ті+ін, #д^&и^тін &і+м^г^н, қ%дір+^м^г^н %д%м то+ық м#нді инт^++иг^нт ^м^с.
2ө көмек &ұ+ д#уірде, өз ті+ін, #де&иетін &і+меген, қ%дір+емеген %д%м то+ық м#нді инте++игент емес.
Жауабы: Бұл дәуірде, өз тілін, әдебиетін білмеген, қадірлемеген адам толық мәнді интеллигент емес.
Үндестік заңы
1- Сұрақ Түбір мен қосымшаның жігіндегі және сөз аралығындағы көрші дыбыстардың бір біріне ықпал етіп, ыңғайласып, үйлесіп қолданылуын дыбыстардың үндестік заңы деп атайды. Оның түрі бар: буын үндестігі және дыбыс үндестігі.
Сұрақ. Буын үндестігін тағы қалай атауға болады.
Жауабы: Сингорманизм
2. “Романның бірінші кітабында балғын жас шәкірт … жарысып ауылға қайтсақ, ақырғы кітабында алпысты алқымдатып қайтыс болған ел ағасы ақын … жаназасына қатысамыз. Сонда елу жылдай өмірдің айғағы боламыз. Жарты ғасыр өмір!” М.Қаратаев
Сұрақ. Қандай роман жайында айтылып тұр?
Жауабы: М.Әуезовтің “Абай жолы” эпопея романы
3. Бұл етістік, етістік түбіріне қосылу арқылы жасалады да, есімдерше тәуелденеді, септеледі, тікелей жіктелмейді, сөйлемде әр түрлі қызмет атқарады.
Сұрақ. Бұл қандай етістік?
Жауабы: Тұйық етістік
4. Әр түрлі аңдар, жан- жануарлар кейпінен хабар беріп, ишара тұжырым жасалады. Кісілердің мінезі, өмір ағысы, тағдыр сабағы, әсіресе патша отаршыларының зорлық -зомбылығы, жуандардың, байлардың тепкісі, елдің азып тозуына байланысты сарындарды Ахмет Байтұрсынов жұмбақтап тұспалдап жеткізеді.
Сұрақ. Не арқылы жеткізеді?
Жауабы: Мысал өлеңдер Аллегория арқылы
1- Сұрақ Қазақ тілінің анаграммасын тап, артық сөзді жаз
ЛҰҚБА
НУАЫЖ
ДЫУЛА
ЕСҢЖІ
ЫЛҚТОН
Жауабы: Қазақ тілінің анаграммасын тап, артық сөзді жаз
БҰЛАҚ
ЖАУЫН
ДАУЫЛ
ЖЕҢІС
ТОЛҚЫН
2-Сұрақ Өте ертеден келе жатқан салт- дәстүр жырларының бір түрі. Бұл жыр ұзатылған қыздың ағайын- туыс, ел -жұрт, әке- шешесімен қоштасып айтылатын жыры.
Жауабы: СЫҢСУ
3-Сұрақ Орыс тілінің анаграммасын тап, артық сөзді жаз
ГНАКИ
ВЕНДИКН
НАМИША
КУАРЧ
ЕПАНЛ
Жауабы:
КНИГА
ДНЕВНИК
МАШИНА
РУЧКА
ПЕНАЛ
4-Сұрақ. Бұл көркем әңгіме емес, ғақиялық даналық сөздер. Онда ғылыми философиялық толғаныстар кең орын алған сөйлемдері қысқа, мағынасы терең, оқушыға ой саларлық, ғибрат беруді көздей құрылған.
Жауабы: А.Құнанбаевтың қара сөздері
Әр кезеңнен кейін әділ қазылар бағалап отырады. Ұпайы көп топ жеңіске жетеді.